Jak w przypadku większości podań i wierzeń, istnieje wiele wersji dotyczących syren.I tak, na przykład w mitologii greckiej były one nimfami morskimi przedstawianymi jako drapieżne ptaki z głową kobiety lub jako postać pół kobiety pół ptaka. Dopiero w średniowieczu odebrano im skrzydła, a przyprawiono rybi ogon. Stały się wtedy synonimem pokus cielesnych i diabelskich. Te dwa różne wyobrażenia syren wywołują nieporozumienia w niektórych językach - na przykład w polskim. W innych na ogół przypisuje się im różne określenia, chociażby język angielski posiada dwa różne określenia syren: "syrena pół-ryba" to mermaid, a mitologiczna "syrena pół-ptak" - siren.

Syreny zamieszkiwały niewielkie wyspy niedaleko jońskiego miasta Fokaja (Morze Śródziemne), gdzie swoim śpiewem wabiły żeglarzy. Syreny mordowały biednych śmiałków, a statki wprowadzały na rafy i mielizny, gdzie rozbijały się pociągając ze sobą załogę.

Inna wersja legendy przedstawia je jako córki Zeusa, których zadaniem było towarzyszenie zmarłym w drodze do Hadesu. Troszczyły się o eskortowane dusze, opłakując je szczerymi i rzewnymi łzami. Właśnie w nawiązaniu do tej ich funkcji, wizerunki syren często pojawiały się na nagrobkach.

W jeszcze innej wersji zamieszkiwały one niebo i były bezpośrednio spokrewnione z muzami, same również śpiewały i grały na różnych instrumentach.

Najsłynniejszy syreni motyw związany jest oczywiście z Odyseją Homera. W tej opowieści syreny zwodziły żeglarzy swoim śpiewem. Aby uniknąć śmiertelnej pułapki, Odyseusz kazał przywiązać się do masztu, a swojej załodze pozalepiać uszy woskiem, gdyż sam chciał usłyszeć syreni śpiew, ale również przeżyć.

Według mitologii północnej, ondyny czy undyny (fr. onde oraz łac. unda oznaczające falę) to boginki rzek i jezior. Wypływały z głębin morskich i śpiewem kusiły chłopców i mężczyzn, by później ich utopić. W bliższej nam mitologii słowiańskiej spotkamy rusałki, czyli nimfy wodne czyhające na ludzkie życie.

Platon uważał syreny za twórczynie muzyki sfer: mieszkały one na każdym z ośmiu kręgów kosmosu, śpiewały w rytm ich obrotów, każda inną nutę, i "wszystkie razem, a było ich osiem, tworzyły jedno harmonijne współbrzmienie".

Syreni motyw pojawił się wielokrotnie w literaturze, malarstwie czy rzeźbiarstwie. Najsłynniejszą syrenką jest chyba ta, która wyszła spod pióra Hansa Christiana Andersena - Mała syrenka.

Istnieją jednak "dowody" na faktyczne istnienie tych mitologicznych stworzeń. Nawigator Henry Hudson w 1608 roku udokumentował widzenie syreny przez jego dwóch marynarzy w pobliżu pewnej wyspy daleko od północnych wybrzeży Rosji. Według relacji mężczyzn syreny wielkością przypominała dorosłego człowieka, miała również długie włosy i... ogon jak morświn. Dwa wieki później pewni mieszkańcy wyspy Hebridean w roku 1830 zauważyli stworzenie wyglądające jak kobieta, bawiące się w pobliżu morza. Jeden z chłopców chciał schwycić stworzenie i rzucił w nie kamieniem. Kilka dni później odnaleziono martwe ciało przypominające z wyglądu dobrze rozwinięte dziecko z piersiami i długimi włosami. Najbardziej zadziwiające i zagadkowe było to, że dolna część ciała stwora przypominała łososia.

Nie ma jednak niepodważalnych dowodów na istnienie syren. Wszelkie wzmianki traktowane są z niedowierzaniem lub tłumaczone zwykłym złudzeniem ludzkiego oka. Zdarza się też, że np. ciało pokryte łuskami jest wynikiem choroby, a nie syrenich genów. Niektórzy naukowcy uważają, że syreny znajdują wyjaśnienie w psychologii dawnych marynarzy. Jak już wspomniano powyżej syreny kusiły marynarzy prowadząc do ich zagłady. W tamtych czasach morskie podróże zajmowały bardzo długo czasu, a seksualne zapotrzebowania marynarzy dawało się im we znaki. Dlatego prawdopodobnie syreny były halucynacjami opartymi na seksualnych pragnieniach mężczyzn. Jednak według doniesień samego Kolumba syreny były bardzo brzydkie.

Jedynym sposobem na zabicie syreny było ugodzenie stwora nożem pokrytym jego własnym jadem lub krwią osoby będącej pod wpływem jej czarów.