Republika Południowej Afryki (skrót: RPA, ang. Republic of South Africa) – państwo na południowym krańcu Afryki. Jego początki to dwie burskie republiki: Transwal i Orania. Burowie byli potomkami osadników holenderskich przybyłych tu w XVII wieku. Pod koniec XIX wieku wybuchły dwie wojny burskie z Wielką Brytanią. W 1910 utworzono dominium brytyjskie Związek Południowej Afryki, przekształcony w 1961 w republikę. Do lat 1990-93 w RPA obowiązywał rasistowski system społeczny rządów białej mniejszości (apartheid). Od wolnych wyborów w 1994, władzę sprawuje reprezentujący czarnoskórą większość Afrykański Kongres Narodowy. Mimo niepokojów społecznych, RPA pozostaje najbogatszym państwem na kontynencie.